Oceanograf już w eksploatacji
Oceanograf, nowoczesny statek naukowo-badawczy Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego, w eksploatacji. Chociaż naukowcy wciąż sprawdzają możliwości jednostki, prowadzone są już na niej badania środowiska i przyrody Morza Bałtyckiego. Z naszą kamerą spędziliśmy dzień na pokładzie tego nowoczesnego katamaranu. Robi wrażenie.
– Oceanograf ma bardzo szerokie pole działania. Jest wyposażony w sprzęt do badania dna morskiego i również do połowu ryb – służą do tego włoki trałowe. Wachlarz możliwości jest bardzo duży – mówi Daniel Sieńko kapitan statku Oceanograf.
Dodał, że możliwości statku ciągle można rozwijać i wyposażać go w nowy sprzęt. – W tej chwili mamy za osobą ok. 1,5 tys. mil przepłyniętych po wodach Zatoki Gdańskiej – powiedział.
Oceanograf kartę bezpieczeństwa od Urzędu Morskiego w Gdyni odebrał 15 maja tego roku, a dzień później wyruszył w pierwszy rejs po wodach Zatoki Gdańskiej.
– Po okresie prób i dogrywania poszczególnych systemów i urządzeń, możemy powiedzieć, że w tej chwili pracuje się już bardzo dobrze i statek nie sprawia większych problemów. Mam nadzieję, że dojdziemy do tak wysokich standardów, jakie są we flotach, które już od lat pracują w tego typu działalności – mówi Dariusz Kowalik, elektronik na statku Oceanograf.
Nowoczesny statek naukowo-badawczy Uniwersytetu Gdańskiego ma 49,5 m długości, 14 m szerokości i 2 m zanurzenia. Wysokość boczna jednostki to 3,8 m, a wysokość do pokładu górnego – 6,55 m. Statek posiada napęd diesel electric: agregaty Volvo (dwa po 420 kW i dwa po 225 kW) oraz pędniki Schottel (dwa rufowe pędniki azymutalne i dwa pędniki dziobowe). Prędkość ekonomiczna nowej jednostki to 10 w., maksymalna zaś jest o 2 w. większa.
Zasięg przy prędkości ekonomicznej to 2 500 Mm, a autonomiczność żeglugi – 21 dni. Portem macierzystym Oceanografa jest Gdynia. Statek może zabrać na pokład maksymalnie 20 osób.
Budowę Oceanografa w Stoczni Remontowej Nauta w Gdyni rozpoczęto w maju 2013 roku. Wodowanie jednostki odbyło się w czerwcu 2015 roku, a chrzest w roku 2016.
Jak poinformowała dr Aleksandra Brodecka-Goluch, adiunkt w Zakładzie Chemii Morza i Ochrony Środowiska Morskiego w Instytucie Oceanografii UG, obecnie realizowany jest projekt we współpracy z fizykami z IO UG oraz IO PAN dotyczący obecności metanu w osadach Zatoki Gdańskiej i konsekwencji z tym związanych dla środowiska morskiego. Kierownikiem projektu jest prof. Jerzy Bolałek.
– Metan jest tutaj takim związkiem, który mówi nam trochę o tym, jak przebiega eutrofizacja, czy jest zanieczyszczona ta strefa przydenna, czy możemy się spodziewać deficytów tlenowych – mówi dr Aleksandra Brodecka-Goluch, adiunkt w Zakładzie Chemii Morza i Ochrony Środowiska Morskiego w Instytucie Oceanografii UG.
Poinformowała, że jeśli w osadach jest obecny metan, „wtedy możemy mówić o tym, że środowisko przydenne, osadowe jest zdegradowane, znajduje się tam dużo materii organicznej, która się rozkłada”. Projekt będzie realizowany do połowy 2020 r. Jego wyniki pozwolą na kontrolę badanych obszarów pod kątem m.in. różnych parametrów geochemicznych i fizycznych, oraz na obserwację zmian w środowisku morskim.
Podczas czwartkowych badań prowadzone były głównie pomiary hydroakustyczne.
– Zależało nam na tym, żebyśmy mogli równolegle wykonywać różne pomiary, żeby zarówno chemicy, biolodzy, fizycy, geologowie, mogli wspólnie pracować, przy okazji wykorzystując całe spektrum urządzeń. To są specjalistyczne urządzenia, mało która jednostka w Polsce jest w stanie część z nich w ogóle obsłużyć. Teraz to wszystko dobrze uruchomić, zsynchronizować się w swoich działaniach i możemy zajmować się bardzo profesjonalnymi badaniami – tłumaczy dr Jakub Idczak, adiunkt w Zakładzie Oceanografii Fizycznej w Instytucie Oceanografii UG.
Poinformował, że, oprócz urządzeń do pomiarów hydroakustycznych, Oceanograf wyposażony jest także m.in. w rozetę batometryczną do pobierania próbek wody; sondy mierzące zasolenie, temperaturę, ciśnienie na różnych głębokościach; pojazd podwodny; stację meteorologiczną; urządzenia optyczne; próbnik aerozoli; wibrosondę.
Dodał, że Oceanograf umożliwia studentom zdobycie niezbędnego doświadczenia. – Dzisiaj jest zapotrzebowanie na rynku na osoby, które potrafią obsłużyć taki sprzęt, jakim my tutaj dysponujemy – powiedział.
Oceanograf zastąpił wysłużoną jednostkę K/H Oceanograf-2. Statek przeznaczony jest do prowadzenia interdyscyplinarnych badań środowiska i przyrody Morza Bałtyckiego: badania biologiczne, chemiczne, fizyczne i geologiczne, oraz do prowadzenia zajęć dydaktycznych dla studentów kierunku oceanografia i innych. Na jednostce znajdują się laboratoria: mokre, pomiarowe, sterylne, termostatyzowane, a także sala dydaktyczna seminaryjno-komputerowa. Rejonem pływania katamaranu jest Morze Bałtyckie, lecz nie wyklucza się rejsów w inne rejony.
Oprócz celów naukowych i dydaktycznych, UG oferuje również szerokie możliwości komercyjnego wykorzystania ultranowoczesnego statku w projektach biznesowych.
Instytut Oceanografii Wydziału Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego prowadzi interdyscyplinarne badania naukowe w strefie przybrzeżnej mórz szelfowych. Skoncentrowane są głównie w rejonie południowego Bałtyku i Zatoki Gdańskiej, a także w rejonach polarnych. Dzięki prowadzonym badaniom instytut gromadzi i rozwija wiedzę niezbędną do wspierania zrównoważonego wykorzystania i ochrony środowiska morskiego. Obecnie na Wydziale Geografii i Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego kształci się 1 454 studentów i doktorantów.