Historia tęczowej flagi: 500 lat symbolu buntu, pokoju i solidarności

Kolejny wykład z serii “Wokół krytyki Społecznej”! 20 marca o godzinie 11:30 w auli S204 odbędzie się wykład “Historia tęczowej flagi: 500 lat symbolu buntu, pokoju i solidarności”

Poniżej opis wykładu oraz biogram.

Tęczowa flaga najprawdopodobniej została po raz pierwszy użyta w 1525 roku w Kościele Mariackim w Mühlhausen, gdy Thomas Münzer, duchowy przywódca zrewoltowanych chłopów i wczesnonowożytnego proletariatu rozwiesił wielki tęczowy sztandar. Każdy kto pod nim przeszedł stawał się członkiem i członkinią nowej wspólnoty wiary. Tęczowy sztandar miał także rozwiewać ponad chłopskimi hufcami w tym samym roku podczas bitwy pod Frankenhausen, gdy Münzer dostał się do niewoli. Przed śmiercią miał według tradycji wykrzyczeć z siebie hasło marzeń wczesnonowożytnego komunizm: omnia sunt communia. Wszystko jest wspólne.

Tęczowa flaga powróci jeszcze parę razy w historii europejskiej i globalnej nowoczesności. Po pierwszej wojnie światowej stanie się symbolem jednego z pierwszych międzynarodowych ruchów społecznych, Międzynarodowego Związku Spółdzielczego, który tęczową flagą będzie się posługiwał aż do końca XX wieku. Po drugiej wojnie światowej tęczowa flaga stanie się zaś symbolem ruchu pacyfistycznego, który mierzył się z globalnym zagrożeniem bronią atomową. W końcu, od 1978 roku, tęczowa flaga stanie się politycznym symbolem ruchu LGBTQ+, który do dzisiaj jest z nią najmocniej kojarzony i który nadawał jej kolejne znaczenia oraz tworzył jej kolejne wcielenia.

Czym jest ta historia tęczowej flagi dla nas dzisiaj, w okresie nowych konfliktów zbrojnych, narastającej fali reakcyjnej, faszyzującej polityki, gospodarczych i społecznych kryzysów? Czym jest ta historia z perspektywy osób patrzących na nią z Europy Środkowo-Wschodniej, gdzie symbol ten narodził się przed prawie pół milenium? Czy możemy mówić, zwłaszcza z perspektywy ostatnich lat tego symbolu w tym zakątku świata i w skali globalnej, o czymś takim jak polityka tęczowej flagi? A jeśli takiej polityki jeszcze nie ma – to czym mogłaby ona być?

Mikołaj Ratajczak – filozof, historyk pojęć, tłumacz i redaktor. Pracownik Zespołu Filozofii Kultury IFiS PAN oraz wykładowca w Collegium Civitas i na Uniwersytecie SWPS. Badawczo zajmuje się historią filozofii, teorii politycznej i nauk społecznych w ich powiązaniu z ruchami politycznymi. Pierwszy tłumacz pism Karola Marksa na język polski od 1986 roku, redaktor polskich przekładów projektu “Homo sacer” Giorgio Agambena. Publikował w licznych polskich i zagranicznych wydawnictwach naukowych. Visiting researcher m.in. na Duke University, Centre National de la Recherche Scientifique w Paryżu i Università Roma Tre. Jego książka “Forma życia i dobro wspólne. Geneza i aktualność współczesnej włoskiej filozofii politycznej” była nominowana w 2022 roku do nagrody im. Marina Króla.